Dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, 14 Kasım
2014’te yani tam iki yıl önce Muradiye Külliyesi’nin restorasyon çalışmalarına
ilk harcı koyarken, açıkçası kimse böyle bir sonucun ortaya çıkmasını
beklemiyordu.
UNESCO Dünya Mirası’na giren Bursa Sultan Külliyeleri’nin en önemlilerinden olan Sultan II. Murad tarafından inşa ettirilen Muradiye Külliyesi’ndeki restorasyonlar sırasında, 1855 yılındaki depremden sonra tarihin derinliklerine gömülen eşsiz eserler sessiz sedasız gün yüzüne çıkmaya başladı.
UNESCO Dünya Mirası’na giren Bursa Sultan Külliyeleri’nin en önemlilerinden olan Sultan II. Murad tarafından inşa ettirilen Muradiye Külliyesi’ndeki restorasyonlar sırasında, 1855 yılındaki depremden sonra tarihin derinliklerine gömülen eşsiz eserler sessiz sedasız gün yüzüne çıkmaya başladı.
Anlatayım...
Ama önce Muradiye Külliyesi hakkında biraz bilgi vermek
istiyorum. Külliye, Bursa Kalesi’nin kuzey batı eteklerinde, Sultan II. Murad
tarafından inşa ettirilen ve bulunduğu semte de adını veren cami, medrese,
hamam, imaret, çeşme ve türbeden oluşan yapılar topluluğu.
1425 Mayıs ayında başlanıp 1426 Kasım ayında bitirilen caminin önüne 1451 yılında vefat eden II. Murat’ın türbesi inşa edilmiş bu türbenin civarına daha sonra birçok şehzade ve saray mensubunun da gömülmesiyle caminin haziresi hanedan kabristanı haline gelmiş.
Külliyede, Sultan II. Murat’ın eşi Fatih Sultan Mehmet’in annesi Hüma Hatun, Fatih Sultan Mehmet’in ebesi Gülbahar Hatun, Fatih Sultan Mehmet’in oğlu Cem Sultan, Fatih Sultan Mehmet’in eşi Gülşah Hatun, Sultan II. Beyazıt’ın oğulları Şehzade Ahmet ve Şehzade Mahmut, Sultan II. Beyazıt’ın eşleri Gülruh Hatun, Şirin Hatun, gelini Mükrime Hatun ve Muhteşem Yüzyıl dizisiyle 400 yıl öncesinin üzüntüsünü yeniden yaşamamıza neden olan Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu Şehzade Mustafa’nın türbeleri yer alıyor.
Türbeler günümüze ulaşıncaya kadar zamanın yanı sıra yapılan müdahalelere de direndi. Doğal yıpranma ve depremin yanı sıra en büyük zararı da insanlardan gördü.
Restorasyon sırasında ortaya çıkanlar bunun en güzel göstergesi.
Hikayesi de ilginç...
1855 yılında Bursa depreminden Yeşil Türbe’nin yanı sıra Muradiye Külliyesi de zarar görür.
1425 Mayıs ayında başlanıp 1426 Kasım ayında bitirilen caminin önüne 1451 yılında vefat eden II. Murat’ın türbesi inşa edilmiş bu türbenin civarına daha sonra birçok şehzade ve saray mensubunun da gömülmesiyle caminin haziresi hanedan kabristanı haline gelmiş.
Külliyede, Sultan II. Murat’ın eşi Fatih Sultan Mehmet’in annesi Hüma Hatun, Fatih Sultan Mehmet’in ebesi Gülbahar Hatun, Fatih Sultan Mehmet’in oğlu Cem Sultan, Fatih Sultan Mehmet’in eşi Gülşah Hatun, Sultan II. Beyazıt’ın oğulları Şehzade Ahmet ve Şehzade Mahmut, Sultan II. Beyazıt’ın eşleri Gülruh Hatun, Şirin Hatun, gelini Mükrime Hatun ve Muhteşem Yüzyıl dizisiyle 400 yıl öncesinin üzüntüsünü yeniden yaşamamıza neden olan Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu Şehzade Mustafa’nın türbeleri yer alıyor.
Türbeler günümüze ulaşıncaya kadar zamanın yanı sıra yapılan müdahalelere de direndi. Doğal yıpranma ve depremin yanı sıra en büyük zararı da insanlardan gördü.
Restorasyon sırasında ortaya çıkanlar bunun en güzel göstergesi.
Hikayesi de ilginç...
1855 yılında Bursa depreminden Yeşil Türbe’nin yanı sıra Muradiye Külliyesi de zarar görür.
Padişah ecdat yadigarlarının onarımı için dönemin valisi
Ahmet Vefik Paşa’nın önerisi üzerine
Fransız Mimar Leon Parville davet edilir.
Parville’nin yürüttüğü restorasyon çalışmaları 1864-1867 yılları arasında yapılır ve Parville buradaki çalışmalarını 1874 yılında “Doğu Mimarisi” adlı kitapta toplar.
Parville, depremden zarar gören bu tarihi yapıları belki yıkılmaktan kurtarır ancak, içlerinde yaptığı restorasyonla bir dönemin izlerini siler. 15’nci yüzyıldan kalem işlerinin üzerini sıva ile kaplayan Parville, dönemin modasına uygun olarak, Osmanlı ile uzaktan yakından ilgisi olmayan Barok desenler çizdirir.
İki yıl önce restorasyon öncesi inceleme yapan uzmanlar, ipuçlarına rastladıkları kalem işlerine sıvayı kazdıkça ulaşır. Durum anıtlar kuruluna bildirilir. Anıtlar Kurulu, Barok desenlerden birer kesit bırakılmak kaydıyla kimileri altın varaklı kalem işlerinin restorasyonuna izin verir. Uzmanlar da el emeği göz nuruyla iki yıl aralıksız süren çalışmalar sonucu muhteşem kalem işi kubbeleri ilk günkü haline getirirler.
Parville’nin yürüttüğü restorasyon çalışmaları 1864-1867 yılları arasında yapılır ve Parville buradaki çalışmalarını 1874 yılında “Doğu Mimarisi” adlı kitapta toplar.
Parville, depremden zarar gören bu tarihi yapıları belki yıkılmaktan kurtarır ancak, içlerinde yaptığı restorasyonla bir dönemin izlerini siler. 15’nci yüzyıldan kalem işlerinin üzerini sıva ile kaplayan Parville, dönemin modasına uygun olarak, Osmanlı ile uzaktan yakından ilgisi olmayan Barok desenler çizdirir.
İki yıl önce restorasyon öncesi inceleme yapan uzmanlar, ipuçlarına rastladıkları kalem işlerine sıvayı kazdıkça ulaşır. Durum anıtlar kuruluna bildirilir. Anıtlar Kurulu, Barok desenlerden birer kesit bırakılmak kaydıyla kimileri altın varaklı kalem işlerinin restorasyonuna izin verir. Uzmanlar da el emeği göz nuruyla iki yıl aralıksız süren çalışmalar sonucu muhteşem kalem işi kubbeleri ilk günkü haline getirirler.
Çalışmalarda sadece tavanlar değil, dış yapı taşları
arasındaki çimento kalıntılarından, Kündekari denen çivi kullanılmadan
birbirlerine geçme yapılan ahşap kapılara, çatılara kadar tüm bölümler elden
geçirildi.
8 türbenin onarımı tamamlanan Külliye 6 ay içinde de ziyarete açılacak. Bugün bahçesine girdiğiniz de zaman yolculuğuna çıkmış gibi hissettiğiniz eser, sadece Bursa için değil, Türkiye hatta dünya için önemli. Zaten UNESCO’da bunun farkına vararak, dünya mirasına eklemiş.
Osmangazi Belediye Başkanlığı’ndan beri tarihi mirasa önem veren Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe de Muradiye’ye özel hassasiyet gösteriyor. Altepe’ye göre, Topkapı neyse Muradiye de onun benzeri kadar önemli. Külliyedeki her bir türbe, en an Yeşil Türbe kadar dikkat çekici birer sanat eseri. O yüzden sık sık Muradiye Külliyesi’ne gelerek, restorasyon çalışmalarını yürüten kendisi de artık bu konunun uzmanı haline gelen Sama İnşaatın Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Sabuncuoğlu’ndan bilgi alıyor.
Altepe, tüm bürokrasiye aşarak, Muradiye’yi yeniden Bursa’ya kazandırdı. Şimdi sıra çevresindeki beton çirkinliklerin temizlenmesinde.
8 türbenin onarımı tamamlanan Külliye 6 ay içinde de ziyarete açılacak. Bugün bahçesine girdiğiniz de zaman yolculuğuna çıkmış gibi hissettiğiniz eser, sadece Bursa için değil, Türkiye hatta dünya için önemli. Zaten UNESCO’da bunun farkına vararak, dünya mirasına eklemiş.
Osmangazi Belediye Başkanlığı’ndan beri tarihi mirasa önem veren Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe de Muradiye’ye özel hassasiyet gösteriyor. Altepe’ye göre, Topkapı neyse Muradiye de onun benzeri kadar önemli. Külliyedeki her bir türbe, en an Yeşil Türbe kadar dikkat çekici birer sanat eseri. O yüzden sık sık Muradiye Külliyesi’ne gelerek, restorasyon çalışmalarını yürüten kendisi de artık bu konunun uzmanı haline gelen Sama İnşaatın Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Sabuncuoğlu’ndan bilgi alıyor.
Altepe, tüm bürokrasiye aşarak, Muradiye’yi yeniden Bursa’ya kazandırdı. Şimdi sıra çevresindeki beton çirkinliklerin temizlenmesinde.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder