Alman söyleyince Bursa inanır

Kime sorarsanız sorun, Bursa’nın en önemli sorunu nedir diye alacağınız yanıt son 20 yıldır aynı.
Ulaşım meselesi...
Tüm belediye başkanlarının programlarının birinci maddesi ve vaatlerinin ilk sırasında yer alan ulaşım ile ilgili geçen hafta çok önemli bir gelişme yaşandı.
Ama Büyükşehir belediyesi tarafından öyle bir zamanlama ile kamuoyuna açıklandı ki, arada kaybolup gitti. Çünkü aynı gün her ne hikmetse Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Altepe yıllık icraat toplantısını gerçekleştirdi.
Amaç belli... Ulaşım sorununa köklü ve bilimsel çözümler üretmek amacıyla Büyükşehir Belediyesi tarafından Alman Dr. Brenner firmasına Ulaşım Ana Planı yaptırıldı. 2030 yılını hedef alan çalışma bir buçuk yıldır yürütülüyor.
Nihayet tamamlandı ve kamuoyuna sunuldu.
Projenin danışmanlığını İTÜ Öğretim Üyeleri Prof. Dr. Haluk Gerçek ve Prof. Dr. Ergün Gedizlioğlu’nun yürüttüğü raporun sonuçlarını Dr. Brenner firmasının sahibi Dr. Manfred Brenner bizzat aktardı.
Rapor oldukça kapsamlı. Büyükşehir sınırlarındaki 7 ilçedeki 234 mahallede 13 bin 448 hanede 48 bin 600 kişiyle yüz yüze anketler yapılmış,  5 noktada 2 bin 223 şoförle görüşülmüş, 68 kavşakta da video kaydı alınarak, ana caddelerde 7 gün 24 saat araç ölçümleri gerçekleştirilmiş.
Öyle kolay değil Bursa’nın trafik anayasası olacak. Tıpkı nazım imar planlar gibi, ulaşımın matematiksel modeli oluşturuldu. Diyelim ki, bir yere okul veya sağlık tesisi yapılacak, hemen veriler bilgisayara girilecek trafik yoğunluğuna olacak etkisine göre karar verilecek. Bu konuda belediye uzman yetiştirmek için personelini Almanya’ya göndermiş.
Biraz da planın ayrıntılara girerek değerlendirmemizi yapalım.
Bursa Başkan Altepe’nin deyişiyle son 50 yılda 20 kat büyüdü.
Alman uzman Manfred Brenner bir buçuk yıllık çalışmanın verilerini paylaşıyor. 
Şu anda Bursa’da özel araçlarla yapılan günlük yolculuk sayısı 2 milyon 476 bin 293 bu sayı  2020’de 3,3 milyona ve 2030’da da 4 milyon 300 bine çıkacak.
Buna göre 2030 yılında özel araçlarla yolculuk sayısının bugüne göre yüzde 70 artacak.
Trafiğin bugüne göre yüzde 70 arttığını düşünsenize cumartesi günleri yaşananları gözönüne getirirsek, caddelerde bir santimetrekare boşluk kalmayacak.Bu araç sayısına ne yol yeter, ne de otopark.
Dr. Brenner, tabloyu gözler önüne serdikten sonra çözüm önerilerine geliyor. Ona göre çözüm toplu ulaşımında.
Bunu hepimiz biliyoruz. Alman teknik adam olmaya gerek yok.
Ulaşımın ana omurgasını yine Bursaray oluşturacak. Bunun yanında 3 ana ve 1 ringten oluşan 4 tramvay hattı, 8 adet birincil otobüs hattı ve 75 adet ikincil otobüs hattı öngörülüyor.
Bu hedef Büyükşehir’in Kent Meydanı’ndan başlayıp, Atatürk Caddesi’nden dönüp gelecek T1 tramvay hattıyla örtüşüyor.
Üzerine de Atatürk ve Altıparmak Caddelerinin trafiğe kapatılarak yayalaştırılması önerisi gelince birebir aynı demekten kendinizi alamıyoruz.
Dr. Brenner, bizimle ilgili iyi tiyolar almış sanırım. Tabiri caizse damardan girerek anlatıyor. “Dünyanın birçok kentini gezme imkanı buldum ancak Osmangazi kent merkezi gibi bir kentin tarihi kimliğini ortaya koyan bir merkez daha görmedim”
Alman uzman sanırım sadece Bursa’yı görmüş.

Kusura bakmasın ama Türkiye’nin dört bir yanındaki kentlerimiz aynı özellikleri taşıyor. Ancak yine de söyledikleri önemli.

İlk tespit trafiğin doğru kullanılmaması ve ardından uyarı geliyor.  “Mevcut gidişat devam eder ve herhangi bir düzenleme yapılmazsa, Bursa’yı Bursa yapan bu tarihi kimliği kaybedebilirsiniz”

Ardından öneri: Osmangazi’de kaybedilen alanları kamusal alan olarak hızlı bir şekilde geri kazanmak zorundayız.Atatürk Caddesi, tıpkı Cumhuriyet Caddesi gibi yayalaştırılmalı ve ulaşım buradan geçecek tramvayla sağlanmalı. 

 Brenner’in en çok önem verdiği konuların başında bisiklet yolları ve “Park and ray” sistemi geliyor. Ama bunun için de 18 bin araçlık yeni otopark yapılması gerekiyor. Bursa’nın mevcut stoğu ise sadece 5 bin.
Terminal ile Kent Meydanı arasındaki ulaşım da tramvay ile sağlanmalı

Yeni yola ihtiyaç yok. Çünkü yeni yollar yeni yükler getirecek.
Şimdi sıra bu çalışmanın Bursa’da tartışılmasında. Konunun Bursa Büyükşehir Belediyesi’ndeki en önemli sorumlusu Genel Sekreter Yardımcısı Mustafa Altın, her kesimden öneri ve görüş alıyor. Sonunda hazırlanacak dosyanın adresi Büyükşehir Belediye Meclisi olacak. Onayın ardından da Bursa’nın ulaşım anayasası yürürlüğe girecek.
Yıllardır herkesin isteği Ulaşım Master planı soruna çare olacak mı? Bilemem ama yaşadığımız bu kent gerçekten araçlar yüzünden nefes alamayacak hale geldi. Hele öngörülen araç sayılarına bakınca yaşanacak sıkıntıları tahmin etmek zor olmasa gerek.
Onun için belediyenin bir an önce kolları sıvaması gerekiyor. Sadece planı yapmak yetmez. Uygulama projelerinin de bir an önce devreye girmesi gerekiyor.
Örneği Kent Meydanı ve Terminal arasında tramvay hattını kaç yıl daha bekleyeceğiz. T1 tramvay attı en iyi tahmine göre 2 yılda tamamlanacak.
Tabi ana projeler gerçekleşinceye kadar acil uygulamalar da yapılması gerekir. Örnek mi istiyorsunuz. Terminalden Kent Meydanı’na İstanbul’daki gibi metrobüs hattı kurulamaz mı?

Bu örnekleri çoğaltmak mümkün.
Onun için Büyükşehir Belediyesi bir an önce kolları sıvamalı.